Artykuły na temat stóp i paznokci u stóp

Czym jest stopa cukrzycowa?

Stopa cukrzycowa tzw „Zespół stopy cukrzycowej” to powikłanie cukrzycy. W Polsce około 12-18% pacjentów chorych na cukrzycę typu 2 oraz 0,6-2% chorych na cukrzycę typu 1 cierpi na tę przypadłość. Rozwój stopy cukrzycowej prowadzi do uszkodzenia naczyń, nerwów oraz destrukcji układu kostno-stawowego stopy. Choroba ta ma różny obraz kliniczny i ze względu na zmiany chorobowe i objawy wyróżnia się stopę cukrzycową neuropatyczną (około 70% przypadków), niedokrwienną (około 10% przypadków) i mieszaną (około 20% przypadków).

Wcześnie rozpoznana cukrzyca i diagnostyka stopy cukrzycowej pozwala na wychwycenie objawów i symptomów, a tym samym zmniejszenie ryzyka wystąpienia powikłań i późniejszej amputacji palców czy stopy.

Czynniki ryzyka zespołu stopy cukrzycowej

- długotrwała cukrzyca i związany z tym zbyt wysoki poziom glukozy we krwi
- palenie tytoniu
- neuropatia cukrzycowa: ruchowa, czuciowa, autonomiczna
- nieprawidłowo przeprowadzone zabiegi pielęgnacyjne stóp takie jak obcinanie paznokci, uszkodzenia skóry podczas usuwania modzeli, lekceważenie wrastającego paznokcia itp.
- uszkodzenie naczyń
- uszkodzenia powstałe podczas zbyt gorących kąpieli lub poprzez odmrożenia
- deformacje i dysfunkcje stopy
- niewygodne i źle dobrane obuwie
- powtarzające się urazy stóp podczas aktywności fizycznej

Zespół stopy cukrzycowej neuropatycznej

Następuje uszkodzenie układu nerwowego i związane jest to ze zmianą metabolizmu glukozy, niewłaściwym mikrokrążeniem w tkance nerwowej i brakiem wzrostu tkanki nerwowej.
W zależności od rodzaju uszkodzeń można podzielić neuropatię cukrzycową na trzy grupy:
- Neuropatia ruchowa: prowadzi do osłabienia i zaniku mięśni
- Neuropatia czuciowa: uszkodzenie nerwów związanych z czuciem: chory ma zaburzone odczuwanie bólu, dotyku, temperatury
- Neuropatia autonomiczna: uszkodzenie układu autonomicznego: słaba elastyczność skóry, skłonność do pęknięć skóry, obrzęk stopy, zmniejszenie potliwości, a co za tym idzie suchość skóry. Powstają niedokrwienia i owrzodzenia na podeszwie oraz w okolicy ścięgna Achillesa

Zespół stopy cukrzycowej niedokrwiennej

Stopa niedokrwienna lub naczyniowa powstaje w wyniku zmian miażdżycowych w tętnicach i uszkodzenia naczyń włosowatych. W przypadku tego rodzaju schorzenia skóra jest gładka i napięta, cienka, stopa jest chłodna, blada, a po opuszczeniu zasiniona. Traci się owłosienie na paluchu, pojawiają się zmiany związane z niedokrwieniem paznokci. W miarę postepowania choroby narastają bóle spoczynkowe, szczególnie w pozycji leżącej. Powstają owrzodzenia. Często dochodzi do zakażenia i w konsekwencji do amputacji palców lub części stopy.

Mieszany zespół stopy cukrzycowej

Taka stopa cukrzycowa cechuje się zmianami zarówno neuropatycznymi jak i naczyniowymi. Pacjenci z tą odmianą stopy cukrzycowej najbardziej narażeni są na amputację.

Leczenie zespołu stopy cukrzycowej

1. Jako, że przede wszystkim stopa cukrzycowa jest następstwem nieuregulowanej (lub nieleczonej) cukrzycy należy cukrzycę unormować – nie dopuszczać do hipoglikemii. To właśnie częsty zbyt wysoki poziom glukozy we krwi między innymi przyczynia się do osłabienia naczyń krwionośnych. Takie zmiany zaburzają lub uniemożliwiają przepływ krwi. Bez krwi nie ma tlenu a bez tlenu (i substancji odżywczych) komórki w naszym ciele obumierają.

2. Leczenie zaburzeń lipidowych – po to aby zapobiegać pogłębianiu się miażdżycy. Przez zatkane blaszkami miażdżycowymi tętnice krew też przejdzie do komórek.

3. Kontrola ciśnienia krwi – nadciśnienie uszkadza tętnice. A jeśli są one w złym stanie – pękają. Osoby chorujące na cukrzycę z powodów opisanych powyżej zwykle mają słabsze tętnice, dlatego szczególnie muszą pilnować się aby unikać nadciśnienia.

4. Należy bezwzględnie rzucić palenie. O tym co palenie robi z organizmem człowieka napisano już wiele. Bez wątpienia osłabia to układ oddechowy i krwionośny. Mniej tlenu w organizmie to mniejsze możliwości jego regeneracji.

5. Kiedy dieta nie przynosi spodziewanych efektów lub są problemy z jej utrzymaniem, konieczne jest sięgnięcie po leki: poprawiające ukrwienie, poprawiające szlaki metaboliczne glukozy, zmniejszające neuropatię czy przeciwbólowe.

6. Trzeba na bieżąco leczyć wszelkie infekcje na stopie cukrzycowej: miejscowo lub ogólnie. Warto wykonać posiewy z rany aby zidentyfikować drobnoustroje i ich wrażliwość na antybiotyki.

7. Chorą stopę należy odciążyć – aby nie pogłębiać uszkodzeń i umożliwić szybsze leczenie.

8. Opieka podologa, który pomoże usunąć modzele, rozwiązać problem wrastającego paznokcia, zajmie się zmianami na paznokciach czy zastosuje odpowiednie kremy i kosmetyki.

9. Leczenie miejscowe pod okiem lekarza czy wykwalifikowanej pielęgniarki: opatrunki przyśpieszające gojenie ran, opatrunki przeciwbakteryjne, preparaty usuwające martwicę, terapia hiperbaryczna, leczenie podciśnieniem itp.

Leczenie stopy cukrzycowej jest bardzo trudne i angażuje wielu specjalistów. Jak przy większości chorób tak i tu najważniejsza jest szybka diagnoza, kiedy zmiany są niewielkie a cukrzycę (i zmiany które ona powoduje) da się opanować dietą.