Artykuły na temat stóp i paznokci u stóp

Odciski

Odcisk to nie tylko problem estetyczny na stopie – nieleczony potrafi boleć, utrudniać chodzenie czy nawet spowodować stan zapalny. Nie powinno się go lekceważyć bo może urosnąć na tyle, że zacznie przeszkadzać w chodzeniu. Albo, co gorsza, da o sobie znać w najmniej pożądanym momencie: np. podczas wycieczki, wakacji czy podczas ważnego spotkania. Generalnie odciski to najpowszechniej występująca dolegliwość na stopie, warto więc zawczasu zadbać o nie i wiedzieć jak sobie radzić z problemem odcisków.

Czym jest odcisk?

Odcisk to rodzaj hiperkeratozy - czyli nadmiernie zrogowaciały naskórek, powstały wskutek systematycznego i długotrwałego uciskania, tarcia lub podrażnienia skóry.

Skąd się bierze odcisk na stopie? I w którym miejscu powstaje.

Ten powstały zrogowaciały naskórek to reakcja obronna organizmu, na niekorzystne czynniki, mająca chronić skórę przed uszkodzeniem. Odciski najczęściej pojawiają się na podeszwach stóp i na opuszkach palców. Również, choć rzadziej, pomiędzy palcami, w wałach paznokciowych i w łożysku paznokci paluchów.

Przyczyny powstawania odcisków i co zwiększa ryzyko ich powstawania

Do najczęstszych przyczyn powstawania odcisków zalicza się:

- Noszenie źle dopasowanych butów. Ciasne buty i wysokie obcasy mogą uciskać obszary stóp – powodują więc nadmierny stały ucisk sprzyjający powstawaniu zmian na skórze np. odcisku.
I z drugiej strony, gdy obuwie jest zbyt luźne, stopa może się nagminnie ślizgać i ocierać o but. Stopa może również ocierać się o szew (lub zgrubienie) wewnątrz buta – to również może spowodować reakcję organizmu i w efekcie powstanie odcisku

- Pomijanie skarpetek. Noszenie obuwia bez skarpet może powodować tarcie na stopach. Problemem mogą być również skarpetki, które nie są odpowiednio dopasowane

- Uprawianie niektórych dyscyplin sportu, kiedy zaniedbuje się odpowiednie do dyscypliny sportu obuwie (i ubiór) lub przeciąża ćwiczeniami organizm i stopy

- Długotrwałe stanie, chodzenie, bieganie, hobby, praca – wszędzie tam gdzie jest długotrwały nacisk lub ciągłe, systematyczne ocieranie o skórę stopy

- Suchość skóry, która przyspiesza rogowacenie naskórka – czyli nasila hiperkeratozę.

- Choroby związane z zaburzeniem krążenia krwi np. cukrzyca.

- Deformacje, które zmieniają normalne ułożenie kości w stopach. Na przykład haluks, palec młoteczkowaty, ostroga kostna itp. Schorzenia te powodują ciągłe ocieranie stopy o but, a to sprzyja nadmiernemu rogowaceniu i tworzeniu się odcisków lub modzeli.

Jak rozpoznać odcisk?

Odcisk to zwarte i wyraźne zgrubienie zrogowaciałego naskórka, o niewielkiej średnicy, który przenika do głębszych warstw skóry. Cechą charakterystyczną jest to, że odcisk posiada „korzeń”, który widoczny jest gołym okiem jako plamka w centrum odcisku. Jeśli odcisk uciska zakończenia nerwowe – powoduje to ból podczas chodzenia. Jeżeli odcisk jest dodatkowo zaczerwieniony - może oznaczać to stan zapalny.

Potocznie odciskiem nazywa się pęcherz, co jest mylące bo pęcherze z płynem z surowiczym nie są odciskami.

Rodzaje odcisków (z uwagi na rodzaj tkanki)

Drugi rodzaj odcisków to odcisk miękki - tworzący się w skutek silnego podrażnienia na bocznych powierzchniach sąsiadujących ze sobą palców (zwykle między czwartym i piątym). Powstawaniu tego typu odcisków sprzyja noszenie ciasnego obuwia. W związku z tym, że pomiędzy tymi palcami skóra łatwo się poci, odcisk jest często zmacerowany, gąbczasty i biały. Kształtem przypomina pierścień. Jest płytki ale potrafi bardzo boleć i łatwo ulega zakażeniu - infekcjami grzybicznym lub bakteryjnymi.

Odcisk nerwowo-naczyniowy, nerwowo-włóknisty oraz odcisk kapilarny – to tak zwane odciski złożone. Odciski z tej grupy są bardzo bolesne, trudne do usunięcia i podatne na stan zapalny. Zawierają w sobie elementy skóry właściwej:

Odcisk brodawkowy to rzadko występujący odcisk, podobny do brodawki wirusowej. Odróżnić go można po wyraźnie zaznaczonej białej krawędzi okalającej jądro odcisku oraz widocznej, przerośniętej linii papilarnej. W środku znajduje się galaretowata substancja i nierzadko krwiak. Odcisk bolesny przy uciskaniu i nawracający.

Jak usunąć odcisk, co i kto może w tym pomóc?

Gdy u zdrowego człowieka odciski powodują dyskomfort lub bolą, konieczne jest ich wyleczenie u podologa. Odciski same rzadko znikają. Natomiast wyeliminowanie źródeł powstawania sprawia, że odciski rzadziej nawracają.

Jeśli choruje się na cukrzycę lub inne schorzenie, powodujące słaby przepływ krwi do stóp, jest się bardziej narażonym na powikłania związane z odciskami – w takich sytuacjach koniecznie powinno szukać się pomocy u lekarza, podolog też w tej sytuacji pomoże.

Głównym błędem jaki popełnia osoba próbująca na własną rękę usunąć odcisk na swojej stopie to próba ścierania problemu tarką lub co gorsza, pumeksem. To nie jest właściwy sposób postępowania. Odcisk ma korzeń, który bywa, że sięga głęboko w skórę właściwą. A pumeks to siedlisko bakterii i jeśli zetrze się za dużo naskórka to łatwo można zakazić ranę. Czasami pacjenci, aby ułatwić sobie sprawę z odciskiem kupują środki zmiękczające zrogowaciały naskórek. Te środki mają różny skład chemiczny, często są to kwasy. Trudno je samemu sobie dokładnie nakładać i często dochodzi do uszkodzenia otaczającej odcisk zdrowej skóry. Podolog też może zastosować zmiękczenie, ale wie co i jak to nakładać.

Podolog pracuje sterylnym skalpelem i dłutem, precyzyjnie usuwając martwy naskórek. Dopiero na końcu opracowywania odcisku wygładza nierówności frezarką, stosując jednorazowe kapturki ścierne. Kiedy rany po odcisku krwawią, kiedy proces usuwania rozłożony jest na więcej wizyt lub w innych wypadkach: podolog stosuje środki (np. azotan srebra), które normalizują proces rogowacenia naskórka, działają antyseptycznie i przeciwzapalnie.

Profilaktyka odcisków

O stopach, póki nie bolą za wiele się nie myśli. Kiedy pojawia się problem, jest już na tyle duży, że konieczna jest pomoc specjalisty podologa. Jednak przy odrobinie uwagi i troski, większości przypadków odcisków można zapobiec. Należy pamiętać o pewnych rzeczach:
- Należy nosić wygodne i dobrze dopasowane buty. Buty powinny podtrzymywać stopę, mieć dobrą amortyzację i podeszwy pochłaniające wstrząsy. Lepiej unikać butów na twardej podeszwie, chyba że mają one odpowiednią wkładkę, która będzie dobrze amortyzować stopy
- Odpowiednio dopasowane buty zapewniają palcom miejsce. Jeśli nie można poruszać palcami w bucie, oznacza to, że są za ciasne
- Kiedy wkłada się buty, trzeba też ubrać dopasowane skarpetki
- Trzeba regularnie sprawdzać stan swoich stóp i trzymać je w czystości. Po myciu dokładnie osuszyć topy oraz powierzchnię pomiędzy palcami i zastosować odpowiedni preparat
- Paznokcie u stóp powinny być przycięte.